Ministrja austriake për Bashkimin Evropian dhe Kushtetutën, Karoline Edtstadler, ka thënë se pret që i tërë Bashkimi Evropian ta njohë pavarësinë e Republikës së Kosovës.
Në një letër publike, ajo ka theksuar se nëse Evropa dëshiron t’i kthejë fjalët e saj të solidaritetit me Ballkanin Perëndimor në veprim, ajo duhet të synojë pesë pika, e një ndër to është “Njohja e Kosovës nga të gjitha 27 BE-të sa më parë dhe dhënia e statusit kandidat para zgjedhjeve të BE-së”.
Ministrja Edtstadler ka kritikuar BE-në për mosveprim drejt shteteve të Ballkanit Perëndimor në 20 vjetët e fundit.
“Shqipërisë, Bosnjë dhe Hercegovinës, Kosovës, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë iu premtua një e ardhme në BE 20 vjet më parë. Çfarë ka ndodhur që atëherë? Pak. Negociatat e anëtarësimit janë hapur me katër vende, por të katër janë në një bllokim virtual. Dy vendet e tjera janë ende në fillim: Bosnja dhe Hercegovina ka statusin e kandidatit që nga fundi i vitit 2022; Kosova e dorëzoi aplikacionin e saj për anëtarësim në BE në dhjetor 2022 – pa asnjë vendim nga ana jonë se si duam të vazhdojmë me të”, thotë mes tjerash ministrja austriake.
Megjithatë, ajo thotë se nuk ka dyshim se shumë nga arsyet e kësaj situate qëndrojnë tek vetë gjashtë shtetet e BP-së, duke përmendur reformat e nevojshme për të cilat thotë se janë ende pezull dhe problemet thelbësore mbeten të pazgjidhura.
Më tej, ministrja Edtstadler thotë se në shumë vende të BP-së, “popullsia nuk beson më në mundësinë reale të anëtarësimit dhe ka kohë që është zhvendosur drejt narrativave ruse ose kineze”.
Prandaj, thotë ministrja austriake, “BE-ja duhet të marrë drejtimin në Ballkanin Perëndimor dhe në këtë mënyrë t’i japë proceseve të anëtarësimit një vrull të ri”.
“Progresi drejt afrimit duhet të jetë në interesin qendror gjeopolitik të Bashkimit. Megjithatë, burokracia e tepruar dhe vonesat e mëtejshme në negociatat e anëtarësimit nga shtetet anëtare të veçanta kanë efektin e kundërt dhe na dobësojnë në përgjithësi”, thekson ministrja austriake për Bashkimin Evropian dhe Kushtetutën, Karoline Edtstadler.
Por, ajo thekson se kjo nuk do të thotë se partnerët në Ballkanin Perëndimor nuk duhet t’i shtyjnë përpara reformat dhe t’i zbatojnë ato konkretisht, “përkundrazi, nuk ka rrugë të shkurtra për t’u bërë një anëtar i plotë i BE-së”.
“Megjithatë, është absurde kur hapa të tillë drastikë si ndryshimi i emrit të një vendi nuk shpërblehen, por më tej vendosen kushte të reja që politikisht janë të pamundura për t’u zbatuar. Ne po humbim pjesën e fundit të besueshmërisë tashmë të brishtë të BE-së në rajonin e Ballkanit Perëndimor. Për këtë arsye, unë dhe Ministri i Jashtëm Schallenberg jemi përpjekur për disa kohë që t’i sjellim përfitimet reciproke të integrimit në BE me qytetarët dhe jemi të përkushtuar për ta bërë procesin më dinamik”, thekson ajo.
Ministrja austriake tha se vendi i saj ka paraqitur propozime që duhet të ofrojnë stimuj dhe shpërblime të prekshme “për reformat e dhimbshme, por të nevojshme”: nga pjesëmarrja e rregullt në debate në Bruksel dhe Luksemburg për vendet kandidate, te stimujt konkretë financiarë të modeluar sipas planeve të rimëkëmbjes dhe rimëkëmbjes, te ato shumë më të ngushta.
Ndër të tjera, Schallenberg thotë se incidentet e fundit mes Kosovës dhe Serbisë janë tregues se “lënia e Ballkanit Perëndimor mënjanë për më shumë vite është jashtëzakonisht e rrezikshme”.
“Incidentet e fundit mes Kosovës dhe Serbisë na kanë treguar se sa e brishtë është situata në rajon. Progresi dhe për rrjedhojë stabiliteti është çështje sigurie për BE-në”, thekson ajo.
Sipas saj, që nga lufta e agresionit kundër Ukrainës, situata në Nagorno-Karabakh dhe sulmet e fundit terroriste ndaj Izraelit, “ne nuk mund të mbyllim më një sy dhe të pretendojmë se konfliktet në fqinjësinë tonë të afërt janë të paimagjinueshme”.
Schallenberg thotë se nëse Evropa dëshiron t’i kthejë fjalët e saj të solidaritetit me Ballkanin Perëndimor në veprim, ajo duhet të synojë pesë pikat e mëposhtme:
- Hapja e negociatave të anëtarësimit me Bosnjë dhe Hercegovinën në vitin 2023;
- Konferencat e anëtarësimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut në fillim të vitit 2024;
- Progres konkret me Malin e Zi dhe Serbinë para zgjedhjeve të BE-së;
- Njohja e Kosovës nga të gjitha 27 BE-të sa më parë dhe dhënia e statusit kandidat para zgjedhjeve të BE-së;
- Data konkrete, objektive individuale e pranimit për secilin nga 6 vendet kur Komisioni i ri i BE-së të marrë detyrën.
“Jam plotësisht e bindur se familja evropiane nuk është e plotë pa gjashtë partnerët tanë në Ballkanin Perëndimor. Le të tregojmë se Evropa është e aftë të veprojë në portat e saj – jo në oborrin e saj të brendshëm”, potencoi në fund ministrja austriake për Bashkimin Evropian dhe Kushtetutën, Karoline Edtstadler.
